۹ – ۴ اصل شماره چهار

۲۴۸ زمان تقریبی مطالعه ۴ دقیقه

توجه به تفاوت های فردی (روحیات، علایق، استعدادها و توانمندی ها) متربیان در تدوین محتوا و شیوه آموزشی با توجه به توانایی ها و ملاحظات رشدی

رویکرد – راهکار:

تدوین محتوا و روش در دوره ی ابتدایی اول بر اساس مهارت های اساسی.
تدوین محتوا و روش در دوره ی ابتدایی دوم با تاکید بر آموزش عمیق مفاهیم پایه (کاربردی) در هر علم متناسب با رشد سنی و با رویکرد اهداف ۱۸ گانه تربیتی.
توجه به تفاوت های فردی متربیان در تدوین محتوا و شیوه ی آموزشی پس از بلوغ (دوره ی گذار پایه ی هشتم و نهم).
توجه به تنوع روحیات دانش آموزان در تفاوت های فردی در دوره ی ابتدایی اول در تدوین شیوه ها و روش های آموزشی.
توجه به تفاوت های فردی متربیان (استعداد) در دوره ابتدایی در تدوین شیوه ها و روش های آموزشی.
تدوین مدل گزینش مربی و متربی همسو با نظام تعلیمی مرکز.
محتوا (دوره های اول و دوم ابتدایی): با در نظر گرفتن سایر اصول تعلیمی منابع درسی با تقدم و تاخری که معلم در هر کدام از سرفصل ها تشخیص می دهد، تدریس می شود تا مجموعه به سمتی حرکت کند که در صورت لزوم به تعریف و تدوین سرفصل ها و حتی محتواهای جدید برسد و یا برخی از مطالب منابع درسی اصلاح، کم و زیاد و یا حتی حذف شود.
محتوا (دوره ی اول متوسطه): در ادامه محتوای ابتدایی این نکته ذکر می شود که در دوره ی اول متوسطه تفاوت های فردی در تدوین محتوا جهت کسب شایستگی های عمومی و پایه موضوعیت ندارد.
……………………………………………………………………………….

روش:

ابتدایی: برنامه ی کلاسی یکسان است اما مطالبه از بچه ها و ارزیابی ایشان باتوجه به تفاوت های فردی انجام می شود.

متوسطه اول: برنامه کلاسی روزانه و یا حتی هفتگی با در نظر گرفتن ساعت مشخص شده سیال باشد تا دانش آموز بتواند بر اساس حالات و روحیات و علایق خود در تقدم و تاخر دروس اختیار نسبی داشته باشد اما جهت کسب شایستگی های پایه در حوزه های هفتگانه ی علم این آزادی براساس تفاوت های فردی، مطلق و کاملا اختیاری نیست تا بدینوسیله فرد تنواند به کلی از برخی دروس صرف نظر کند.

متوسطه دوم: پس از گذراندن سطح عمومی هر کدام از این محتواها در صورتی که متربی در حوزه یا حوزه هایی استعداد و علاقه بیشتری نشان دهد یا به عبارتی و ظرفیت بیشتری داشته باشد زمینه رشد تخصصی تر و نیمه حرفه ای توسط مجموعه برای وی فراهم می گردد تا با هدایت این ظرفیت توسط مجموعه در آینده نزدیک به تولید اثر منجر گردد.

……………………………………………………………………………….

اختیاری بودن تکالیف با شرایط زیر:
به شرط پاسخگو بودن به سوالات آن درس
رشد و عدم افول در سیر یادگیری
حرکت به سمت پذیرش دانش آموز پایه ی اول از ابتدای ۸ سالگی و سال فعلی اول را پیش دبستان بدانیم. (پیش ۱ از ابتدای شش سالگی و پیش از ابتدای هفت سالگی)
سلایق معلمان و روش های متفاوت بر اساس اصول اجرا شود و لزومی بر روش واحد نیست.
جهت اندیشه بیشتر:
– آموزش در سنین ابتدائی بر اساس سه اصل ((حریت، تفکر و شخصیت )) به گونه ای که متربی را آماده ی انتخاب آگاهانه و صحیح در دوران بعد از بلوغ (دوره گذار پایه هشتم و نهم) کند.
– برخورد با مفاهیم و محتوای دروس بر اساس سن رشدی دانش آموزان و حرکت به سمت تغییر و تحول و جابجایی محتوای دروس در پایه های مختلف بر اساس سن رشدی.

فعالیت:

در دروسی مثل علوم، هنر، قرآن و ورزش و تا حدودی ریاضی، میدان خلاقیت و عمل معلم و فضا برای ظهور بروز مهارت های اساسی در ابتدایی اول گسترده تر است.

زمانی که معلم در تدریس در صورت لزوم و جایگزین مناسب ، از محتوای اجباری کتب درسی، فارغ می شود می تواند به تدوین محتوا بر اساس مولفه های جنود عقل بیندیشد.
در دوره ی دوم ابتدایی در هر درس مفاهیمی پایه وجود دارد که باید بر آنها تاکید عمیق کنیم مثلا در درس ریاضی چهار عمل اصلی.
محدود نشدن و نداشتن توجه ویژه ی به افراد با قابلیت خاص در عرصه هایی که توانایی چشمگیری دارند.
هرچه سن تقویمی متربیان بیشتر می شود عرصه ی عمل آنها گسترده تر شد و استعدادها نمایان تر می گردد. (د مقابل سنین پایین تر که روحیات ظهور و بروز بیشتری دارند.)
عدم الزام اجرای برنامه کلاسی مصوب آموزش و پرورش
عدم الزام دانش آموزان به پرداختن به یک درس واحد برای همه در یک ساعت(در دبیرستان)
خارج شدن محوریت ریاضی از تنها ملاک علمی افراد و توجه به تک تک دروس و زمینه ها.
تدوین شیوه تشویق و تنبیه بر اساس تلاش دانش آموز، نه بر اساس میزان یادگیری.
……………………………………………………………………………….
تکلیف:
تکلیف کاملا در راستای آموزش و بدون ملالت برای بچه ها باشد.
کتاب کمک درسی حتی الامکان معرفی نمی شود.
عمده ی زمان معلم باید صرف تدریس به شیوه ی فعالیت محور باشد .
جبران ضعف های آموزشی بچه ها با تمرین و تکرار صرف اتفاق نمی افتد. فی المثل در املا می بایست ضعف مهارت های دانش آموز مانند دقت دیداری و … شناسایی و برای رفع آن، فعالیت مربوط تجویز شود.
……………………………………………………………………………….
آزمون:
آزمون به شکل استرس زا و با اعلام قبلی برگزار نشود.
آزمونک هایی بدون اطلاع قبلی، آن هم برای سنجش میزان موفق بودن روش تدریس معلم گرفته شود و ناظر به نتایج آزمون برای دانش آموزانی که ضعف دارند برنامه ریزی مجدد شود.
آزمون صرفا نباید مبنای ارزشیابی بچه ها باشد و تنها معیار موفقیت روش تدریس است و برای ارزشیابی میزان تلاش دانش آموزان می بایست در حینِ تدریس فعال و انجام فعالیت توسط دانش آموز معلم دقت کند و براساس همین روند پیشرفت، پاسخگویی به والدین انجام شود.
محفوظاتی که اهمیت محوری دارند، می بایست به تناوب یادآوری و تکرار شود تا به تثبیت منجر شود.
اگر دانش آموز درس را در کلاس یاد گرفته است و نیاز به کار در خانه ندارد و دانش آموز ضعیفی که انجام کار در خانه برایش خیلی سخت است، نیاز به اجبار نیست.
آزمون تستی نباشد. (حتی المقدور تا پایه ی پنجم)