۲- اهداف
اعتقاد ما بر آن است که تربیت باید نظاممند بوده و تمام امورِ تربیتی در یک نظام جامع تعریف و تببین شود.
پس از جست و جوهای فراوان به آن رسیدیم که بزرگان منشأ اثر، در همهی جوامع، در یک نظام تربیتی و از سوی مربیانی انسان ساز، تربیت یافتهاند و اعمال و رفتار آن منبعث از آن نظام تربیتی بوده است. پس از بررسی تعداد زیادی از مراکز تربیتی و مجموعههای فرهنگی به این نتیجه رسیدیم که بسیاری از این مجموعهها؛ امر تربیت را با تجربیات و سلیقههای شخصی پیش برده و یا از جامعیت مدّ نظرما برخورددار نبودند، فلذا بر آن شدیم که به یاری خدا با یک بررسی عمیقی در حد وُسع خود نظام تربیتی برگرفته از مبانی اسلام ناب؛ طراحی، تدوین و استخراج کرده و جهت پیشبرد اهداف مرکز نصب العین قراردهیم.
پس از بررسی موارد زیر؛
- آیات عباد الرحمن در سورهی مبارکهی فرقان
- آیات ابتدائی سورهی مبارکهی مومنون
- نصایح لقمان به فرزندش در قرآن کریم
- نامهی تربیتی امیر المومنین(ع) به فرزندشان امام حسن مجتبی(ع) (نامهی ۳۱ نهج البلاغه)
- دعای شریف مکارم اخلاق امام سجاد علیه السلام
- خطبهی متقین نهج البلاغه (همام)
- حدیث عنوان بصری منقول از امام صادق(ع)
- حدیث جنود عقل و جهل از امام صادق(ع)
- ویژگیهای وجودی انسان از منظر روانشناسی و دانشمندان علوم تربیتی در سه حیطهی (شناختی، عاطفی و رفتاری)
- اهداف کلی آموزش و پرورش و هم چنین سند تحول بنیادین اموزش و پرورش در ۴ عرصهی (خود، خدا، خلق و خلقت)، ۵ عنصر (تفکر، تعقل، ایمان، عمل و اخلاق) در ۶ ساحت (اعتقادی اخلاقی عبادی، هنری زیبایی شناختی،علمی فناوری، سیاسی اجتماعی، زیستی بدنی و اقتصادی حرفهای)
بدین نتیجه رسیدیم که عناوین ذکر شده در کلام امام صادق علیه السلام ذیل حدیث (جنود عقل و جهل)، مبادی رفتارها بوده و با مجهز شدن فرد به این مولفهها امر تربیت فرد در سرچشمههای رفتارها انجام خواهد گرفت.
انسانها باورهایی در قلبشان دارند که بر اساس آن باورها؛ معقولاتی را میپذیرند و سپس بر مُرّ آن معقولات رفتارها و واکنشهایی از خود بروز میدهند که این رفتارها محسوساتی است که برای مشاهدهگران و افراد متعامل با آنها قابل رویت است؛ اگر در تربیت انسانها بنا بر رفتارها و در واقع سومین و آخرین لایهی وجودی اشخاص، گذاشته شد باید برای تمام و یا اکثر رفتارها چاره ای اندیشیده شود فلذا باید یک حجم هنگفتی از دستورالعملها و رویهها را در نظام تربیتیِ تعریفیِ خود، گنجاند. بدیهی است نظام مذکور فربه، ناکار آمد و ازهم گسیخته خواهد بود. فلذا با رجوع به آیات و روایات و … برآن شدیم تا با تمرکز بر سرچشمه های رفتارها، به اموری بپردازیم که هم با تعدد مسائل و رفتارها مواجه نشویم و هم با پرداختن به آنها یک نظام منسجم و چِگالِ تربیتی تعریف کنیم؛ با رجوع به حدیث جنودِ عقل و جهل از امام صادق علیه السلام، ما در کلام ان بزرگوار یافتیم که عقل ۷۵ لشکر دارد که هر کدام از آنها سرچشمهی بسیاری از رفتارهای عارضی و جنبی میباشد و اگر این جنود در فرد تبلور یابد؛ تربیت شده و مراتب حیات طیبه را ان شاءا… خواهد پیمود.
با این نوع نگاه به افق پیش رو، مرکز چشمانداز غایی و اهدافکلان و خُرد خود را بدینگونه ترسیم نموده است:
چشمانداز غائی(غایت تربیت):
خلیفهاللهی
مسیر تحقق خلیفهالهی:
از نظر مرکز، خلیفه اللهی در وجه فردی و جمعی ذیل مکتب امام خمینی(ره) (۱) معنا مییابد که فرد، فرادی و مثنی (۲) برای تشکیل جامعهی اسلامی و زمینهسازی تمدن اسلامی قیام لله کند.
هدف کلان:
پرورش انسان کارآمد
انسان کارآمد انسانی است پرورش یافته بر اساس مبانی اسلام ناب محمدی (۳)، که با درک از خود (۴) و نیازهای اساسی جامعه (۵)، هدفی را برگزیند و بر اساس هدف در هر لحظه وظیفه خود را به درستی تشخیص داده و برای رسیدن به آن تلاش و برنامهریزی کند.
(راهبرد) ما مودب شدن به آداب الهی با عنایت به مؤلفههای حدیث جنود عقل و جهل حضرت صادق آل محمد علیه السلام میباشد که (راهکار) کلانی که در جهت آن اندیشیده شده این است که تلاش برای تحقق عملی موارد الهام گرفته شده از حدیث جنود عقل و جهل متناسب با رشد عقلی و فکری متربیان و همچنین رعایت حجم تدابیر در سنوات تحصیلی، در این ۱۲ سال آموزش رسمی در فضای دبستان و دبیرستان نصب العین است. این مهم با کمکگیری از فرآیند کارآمدسازی ویژه (که در ادامه خواهد آمد) خواهد بود .
هر کدام از موارد الهام گرفته شده از حدیث خود به تنهایی یک (هدف عملیاتی) بوده که این اهداف ضوابطی دارند که این ضابطهها برگرفته از آیات و روایات بوده و چارچوب عمل را مشخص مینمایند و برنامهها و راهبردهایی از فحوای کلام قرآن و ائمه استخراج میشود با کمک (فعالیتها) و (قالبها)ی تعریف شده قابلیت تحقق پیدا خواهند کرد انشاءا… .